Scroll naar beneden
Tijdens een zogeheten ‘pleinoverleg’ waarin de moskeevereniging, de bewoners en ambtenaren van het stadsdeel samen overleggen over de toekomst van het plein, blijkt dat de inspraak voor omwonenden op het bestaande ontwerp voor het plein nihil is. Een punt van onzekerheid blijft of de moskee zal overgaan tot de ezan, de dagelijkse oproepen tot het gebed.
Nadat de plannen voor de Westermoskee zijn gepresenteerd en zo goed als goedgekeurd door de deelraad van De Baarsjes, komt er verzet vanuit de buurt. Een aantal bewoners realiseert zich namelijk dat deze grote moskee veel impact kan hebben op hun woonomgeving. Zo is er weerstand tegen de sloop van een aantal monumentale panden in de Witte de Withstraat. De opstandige bewoners verenigen zich in actiegroep Belangenbehartiging Omwonenden (voormalig) Riva-Terrein (BORT). Ook maken ze bezwaar tegen de hoogte van de minaret en het oorlogsmonument dat zal moeten wijken voor het gebedshuis.
Na jarenlang discussiëren en vergaderen zijn de projectpartners van de Westermoskee (beleggingsmaatschappij Manderen BV, woningbouwvereniging Het Oosten en stadsdeel De Baarsjes) en de bewoners van actiegroep BORT eruit: bijna alle bezwaren worden geschikt. In het najaar van 2005 ligt er alleen nog het bezwaar over de hoogte van de minaret op tafel. Deze mag volgens BORT niet substantieel hoger zijn dan de andere gebouwen in de buurt. Er volgt een moeizame ontmoeting tussen de spelers, waarin de sfeer behoorlijk ijzig en explosief is.
Fragment documentaire ‘Aya Sofya Amsterdam: Moskee in het Westen’ van Jack Jansen, IKON, Pieter van Huystee Film & TV, 2007
Later wordt besloten dat een arbitragecommissie de hoogte van de minaret zal bepalen, die stelt dat de lengte ervan (42 meter) even groot mag blijven. Voor BORT is het een grote tegenslag. De projectpartners zijn opgelucht en sluiten de gesprekken met BORT over de hoogte van de toren naar tevredenheid af.
In de soenitische islam is het gebruikelijk dat vanuit de moskee vijf maal per dag wordt opgeroepen. De imam roept alle gelovigen dan – middels luidsprekers – op om naar zijn godshuis te komen voor het gezamenlijke gebed. De oproep tot het gebed (ezan in het Turks) behoort tot de mogelijkheden van de toekomstige Westermoskee. Voormalig stadsdeelvoorzitter Henk van Waveren (PvdA) ziet dit wel zitten.
Na de moord op cineast Theo van Gogh – 2 november 2004 – gaat het bestuur van stadsdeel De Baarsjes in overleg met drie moskeeën in de wijk. Inzet: ze moeten de vrijheid van meningsuiting onderschrijven en radicaal gedrag van moskeebezoekers direct melden. De toenmalige Aya Sofya moskee is één van die drie en ondertekent eind 2004 dit ‘contract met de samenleving’.